Woordvoeringen

Een belangrijk onderdeel van het raadswerk zijn de debatten die we hebben met de andere partijen en het college. Op deze momenten bespreken we bijvoorbeeld de keuzes die de gemeente Groningen gemaakt heeft of stellen we vragen.

Op deze pagina kan je al mijn woordvoeringen lezen zoals ik van plan was om ze uit te spreken. Dit lukt niet altijd, bijvoorbeeld omdat er te weinig tijd is. In die gevallen telt het gesproken woord, dus niet wat hier staat, maar wat ik daadwerkelijk gezegd heb.

Het zijn van gemeenteraadslid is een openbaar ambt, ik vind het dan ook belangrijk om aan de inwoners van Groningen te laten zien hoe ik jullie keuzes in het stemhokje probeer om te zetten in goed gemeentelijk beleid.

Als je op de titel klikt, dan ga je naar de website van de gemeente waar je het debat terug kan kijken en waar je precies kan lezen welke documenten bij deze vergadering hoorden.

MKB: Noodpakket energiekosten & herstelagenda Groningen vooruit (n.a.v. corona) (22-03-2023)

Voorzitter,

U hebt mij bij eerdere debatten horen vertellen dat het realiseren van een eerlijke energietransitie voor ons essentieel is. Deze transitie is zo groot, er is zoveel geld mee gemoeid, dat als we het goed doen, we Groningen een stuk eerlijke, rechtvaardiger en duurzamer kunnen maken. Oftewel, het Groningen dat wij als sociaal-democraten graag zien.

Tot nu toe hebben we daarbij in deze Raad vooral gesproken over de energietransitie voor inwoners, gemeten naar spreektijd. Waarmee ik niet wil zeggen dat we als raad geen oog hebben voor het bedrijfsleven, sterker nog, bij de laatste begrotingsbehandeling is er een door ons ingediende motie aangenomen waar een half miljoen extra vrijgemaakt werd voor de verduurzaming van het bedrijfsleven. Maar goed dat we er nu ook specifiek een debat over voeren.

Voor onze Groningse ondernemers zijn het geen makkelijk tijden geweest. Voorafgaand aan deze energie-inflatie werden zij immers ook hard geraakt door 2 jaar corona. Vanuit de gemeente is er hard gewerkt om hen, voor zover dit mogelijk is, te ondersteunen. Eerst met ‘Groningen vooruit’ en later aanvullend met 3.3 mln vanuit het Noodpakket Energiekosten en Inflatie. En terecht ook, een keuze waar de PvdA volop achter staat.

Per brief zijn wij uitgebreid geïnformeerd over de bestedingen binnen ‘Groningen vooruit’ maar voor het noodpakket hebben we nog geen update gehad. Indien mogelijk zou ik graag van het college horen in hoeverre er gebruik gemaakt wordt van die regelingen. Is het mogelijk om daar nu een globaal beeld van te krijgen? Heeft het college het gevoel dat de regeling aanslaan of is flexibiliteit nodig?

Vergelijkbare vraag rondom het proces om tot deze regelingen te komen. Hoe waardeert het college dit.

Nadat ik deze vragen gesteld had kwam het gemeentebestuur (wethouder Carine Bloemhoff) met een reactie. Hierin gaf zij o.a. aan dat de uitvoering van deze regelingen achterliep. Ook ging ze in op het proces om tot deze regelingen te komen, waarbij ze aangaf dat de ondernemers hierbij goed betrokken zijn en zelf met enkele suggesties gekomen waren.

Goed om te horen dat dit pakket zo afgestemd is, maar echt jammer dat de uitvoering nog niet snel genoeg op gang komt. Iets wat ik vaker gehoord heb over Groningen, dat we goed zijn in plannen maken, maar helaas minder goed in de uitvoering. Uw opmerking maakt me daar bewust van om daar als raad nog beter op te letten.

Ten eerste Groningen werkt slim. Binnen de energietransitie zien we dat veel bedrijven tegen vergelijkbare casussen aanlopen. Bijvoorbeeld de keuze om wel of niet zonnepanelen op het dak te leggen of keuzes rondom isolatie. Wij vinden het goed dat de gemeente Groningen via Groningen Werkt Slim deze kennis bundelt en zonder winstoogmerk deelt. In onze ogen is dit dan ook geen voorbeeld van bureaucratisering, maar een mooie oplossing voor marktfalen waarbij kennis niet vrij beschikbaar is. Bovendien valt bijvoorbeeld ook de klusbus, wat mij betreft het mooiste onderdeel van dit pakket, hieronder. Een heel praktische, laagdrempelige manier om onze ondernemers te helpen met de besparing van energie.

Ten tweede het gebiedsgerichte instrumentarium en de doelgroepenaanpak. Impliciet lees ik hier dat de indieners zich afvragen of deze maatregelen wel de urgente problemen bij ondernemers oplossen. Maar hierop zou ik toch willen opmerken dat de energietransitie, met al haar facetten van warmte tot elektrificatie, tot opslag van energie, echt wel urgent is voor onze ondernemers. Sterker nog, de wethouder gaf aan dat ondernemers dat zelf dus ook aangeven. Dus wat mij betreft is het zeker doelmatig, en was ik hier liever gister dan vandaag mee begonnen, of wat zeg ik, liever 3 jaar geleden al, hiermee begonnen was. En dus die adviseurs aannemen om ondernemers te ondersteunen.

Brandweervisie 2030 (15-02-2023)

In heel Groningen gingen zondagmiddag rond 3 uur mobieltjes af. In verband met een grote brand kregen we het advies ramen en deuren te sluiten i.v.m. gevaarlijke rookontwikkeling. Een dik uur later lezen we alweer op RTV-Noord dat sein brand meester gegeven kon worden. Dit voorbeeld liet ons weer zien hoe belangrijk goede brandweerzorg is, hoe snel, en kundig, onze beroeps-en vrijwilligers de brand meester  zijn, maar ook hoe snel technologie gaat en wat dit betekent voor de Brandweer.

Vandaag spreken we over de visie brandweerzorg 2030 en de Kaderbrief 2024-2027. Hierop willen wij graag de volgende punten ‘wensen en bedenkingen’ meegeven.

  1. Ten eerste doet het ons goed om te lezen dat de Brandweer steeds meer met verschillende partners samenwerkt, met name voor de voor-en achterkant van brandweerzorg. Dus de preventie en de repressie. Als mede-initiators van de pandenbrigade doet het ons goed om te lezen dat de brandweer hier goed in samenwerkt. Maar als het om de preventie gaat, zouden wij aan het college mee willen geven om de brandweer nog meer te betrekken als het gaat om bouwprojecten.
  2. Ten tweede de verhuizing van de kazerne aan de Sontweg. Wij zouden graag horen het hiermee staat en wat de concrete planning is. Wij kunnen ons goedvoorstellen dat de vergunning en stikstofregels bij een brandweerkazerne nog ingewikkelder zijn. Maar we hebben voor de huidige locatie een hele woningopgave gepland, dus er is enige haast geboden. Vandaar de vraag. Ook zien we in de stukken dat we nu vooral in de regio investeren in kazernes, daar betaalt de Gemeente Groningen logischerwijs aan mee, en dat vinden we prima. Maar op termijn zal de regio dus moeten meebetalen aan de kazerne aan de nieuwe kazerne in de gemeente Groningen, onze vraag is. Is de regio zich hier voldoende van bewust en gaat dit goedkomen?
  3. Ten derde de energietransitie. Mede dankzij dit college loopt Groningen hier voorop. Het werkbezoek bij de brandweer maakte ons duidelijk dat dit ook voor nieuwe blus-uitdagingen zal zorgen. Denk aan het blussen van elektrische auto’s of eventuele accu’s die in huizen komen te staan. Wij zouden het mooi vinden als de Groningse brandweer ook voorop gaat lopen in blustechnieken in een fosiel-vrije wereld. Wij denken hierbij bijvoorbeeld aan verschillende pilots, misschien gefinancierd vanuit de Rijksoverheid of Brussel. Hoe staat het college hier tegenover?
  4. Ten slotte lezen we op verschillende plekken in de stukken de angst om onvoldoende vrijwilligers te werven door krimp en een veranderende samenleving waarin vrijwilligerswerk minder vanzelfsprekend is. Een potentiële oplossing komt echter alleen in het visiestuk brandweer 2030 voor, namelijk de kans om meer vrouwelijke brandweermedewerkers te betrekken. Aanvullend ziet mijn fractie ook nog kansen voor het betrekken van Groningers met een andere culturele achtergrond. Deelt het college de mening van de PvdA dat het goed zou zijn om deze potentiële kans niet pas in 2030 te verzilveren, maar hier de komende jaren al mee bezig te gaan?

Graag sluit ik af met de opmerking dat dit 4 wezenlijke punten voor de PvdA zijn, maar dat er tegelijkertijd een hele mooie visie ligt, die duidelijk opgesteld is door én voor de professionals van de brandweer waar de liefde voor dit belangrijke vak duidelijk in doorklinkt. Dank hiervoor en succes met de uitvoering!

Jaarplan verduurzamen maatschappelijk vastgoed (25-01-2023)

Het zal jullie vast ook steeds vaker overkomen. Je komt bij vrienden of familie over de vloer en krijgt bij binnenkomst sloffen aangeboden en eenmaal binnen hou je je sjaal maar om, omdat de kachel op 18 staat. Een inwoner van Beijum vertelde mij zelfs dat hij de kachel normaal helemaal uit had staan, maar speciaal voor z’n bezoek de kachel even 3 uur op 19 had gezet, waarna hij grappend vertelde dat dit bezoekje hem €1.50 aan verwarming had gekost.

Het is dan ook niet verrassend dat de klusbusjes af & aan rijden. Heel Groningen is aan het verduurzamen geslagen!

Als gemeente kunnen we dan niet achterblijven en met dit jaarplan geven we daar vorm aan. Een extra stimulans, waarbij vooral dankzij nieuwe boekhoudkundige regels meer mogelijk is.

Wel hebben we nog 2 vragen aan de wethouder:

  1. Goed werkgeverschap is belangrijk, maar 10 á 15% reductie van energie door gebruik in het maatschappelijk vastgoed is echt minder dan de gemiddelde inwoner. En vanuit het perspectief van onze inwoners is het echt onverklaarbaar dat je thuis zo zuinig doet, maar ziet dat de gemeente, onze overheid, ogenschijnlijke besparingen niet doet. Zou dit target daarom niet omhoog kunnen en daarbij ook meerjarig worden vastgesteld?
  2. De gemeente werkt met het berekenen van business-cases om te bepalen of een project wel of niet door kan gaan. Wat een goede methode is, maar dit zijn vaak meerjarige modellen, waarbij het aanpassen van de aannames (bijvoorbeeld de verwachtte rente over 5 jaar, of de ontwikkeling van de gasprijs) hét verschil kan maken tussen iets wel, of iets niet doen. Wat mij betreft mag de gemeente hier wel wat risicovoller ramen. Dus niet altijd de voorzichtigste weg, zodat de gemeente zo min mogelijk risico neemt, mar iets optimistischer. Hoe ziet het college dit?

Initiatiefvoorstel aanpak drugsgebruik- en criminaliteit CDA

Er zijn in deze gemeenten mensen, en hier maken we ons als PvdA echt zorgen over, voor wie het drugsgebruik niet langer onder controle is. Mensen die verslaafd zijn, waarbij het drugsgebruik excessief is met alle schade voor hun eigen leven en hun omgeving tot gevolg. En daarbij komt dan ook nog de criminaliteit achter het drugsgebruik, ontwrichtend voor de slachtoffers, ontwrichtend voor de daders ook, kortom, ontwrichtend voor de samenleving. We moeten alles op alles zetten om dit te stoppen, herstellen en te voorkomen, daarom is er bij de begroting 2023 dan ook fors meer geld uitgetrokken om ondermijning tegen te gaan.

Maar, we hebben ook mensen die drugs nemen ter ontspanning, om te feesten of bijvoorbeeld om even te ontsnappen uit de dagelijkse waan, zonder dat dit ingrijpende gevolgen heeft voor hun leven en hun omgeving. Hierin moeten we niet naïef en pietluttig in zijn. Dit moet mogelijk zijn en blijven, en trouwens, al zal je het willen voorkomen, dan leert de geschiedenis ons dat dat simpelweg niet lukt.

Als PvdA vinden we het belangrijk om aandacht aan beide kanten te geven, zonder ons naïeve blind te staren op één van beide werkelijkheden. Zo ook vandaag. Zo ook bij deze 3 voorstellen:

Ten eerste het uitwijken van de coffeeshops. Veiligheid is een belangrijk thema voor het CDA binnen deze initiatiefvoorstellen. Maar wij zijn van mening dat het verplaatsen van de coffeeshops de veiligheid juist niet ten goede komt. In het centrum is er sociale controle, die minder op onze bedrijventerreinen is. Met verplaatsing wordt dus een onveilige situatie gecreëerd voor de vele Groningers die wat wiet of hasj willen kopen. En wat te denken van de ondernemers en de werknemers van de coffeesops. Wij vragen ons sterk af of het CDA überhaupt met deze ondernemers gesproken heeft en zouden dat in het vervolg adviseren.

Ten tweede de drugscontrole. Zoals ik in mijn inleiding aangaf moeten we niet té naïef en pietluttig zijn als het om drugsgebruik gaat. Drugscontroles bij festivals zien wij dan ook echt niet zitten, beter zou het zijn als er op die locaties meer aandacht is voor verantwoord gebruik en preventie. Want ook op deze festivals geldt, er zijn mensen die hun drugsgebruik onder controle hebben, maar óók mensen waar de drugs hen onder controle begint te krijgen.

Ten derde de eervolle uitweg. Dit was eigenlijk de enige van de drie waar mijn fractie positief over is. Uit onderzoek blijkt dat het lastig is om uit de criminaliteit te stappen, terwijl die behoefte er soms wel is. Maar uit het antwoord van het college lezen we dat het college al een vergelijkbare aanpak heeft. Wij zien dan ook niet de toevoeging van deze specifieke aanpak, en zijn bang dat dit gepraat over verschillende aanpakken, alleen maar zal afleiden van het daadwerkelijke werk in de wijken. Het jeugdwerk, de boa’s die in gesprek gaan, de agenten. En áls we dan een nieuwe aanpak gaan doen, laten we dan lessen trekken uit de Groningse goede voorbeelden, zoals het overweeghuis die dit al heel goed doet rondom prostitutie.

Herijking routekaart 2035 (CO2 neutraal in 2035)

Ruim 525.000 zonnepanelen in de gemeente Groningen. Een verdriedubbeling van het aantal huizen met een label A in 5 jaar. Mooie cijfers, die aangeven dat Groningen goed op weg is. Maar tegelijkertijd hebben we hier ook enorme energiearmoede, we kennen allemaal de verhalen van slecht geïsoleerde woningen, waar mensen de kachel niet aan durven te zetten uit angst voor een hoge rekening.

De huidige energiecrisis vergroot daarmee de kloof tussen arm & rijk, aangezien rijke mensen vaker in goed geïsoleerde huizen wonen met panelen op het dak, waar arme mensen deze luxe niet hebben. Dit zou wat mij betreft één van de speerpunten van het herzien van de routekaart 2035 moeten zijn. Het waarborgen dat iedereen met de energietransitie mee kan doen en er zo dus voor zorgen dat de Groningse energietransitie de kloof tussen arm & rijk verkleint en niet nog meer vergroot.

Ja, ik snap dat dat lastig is. Het is, vanuit het perspectief van de gemeente, nou eenmaal makkelijker om met een beperkte subsidie hoog opgeleide twee verdieners te verleiden om hun huis te isoleren. Terwijl de situatie bij mensen met minder geld vaak ingewikkelder is. Zij zijn waarschijnlijk huurders? Of zij hebben niet de financiële ruimte om zelf bij te dragen. Of missen de mentale rust, door andere stress, om een ingewikkelde subsidieaanvraag te doen.

Maar als we willen dat de energietransitie in Groningen gaat lukken, dan hebben we wat de PvdA betreft geen keus. En dat zal consequenties hebben. Mogelijk zal onze bespaarde CO2 daardoor wat lager uitvallen, mogelijk zal het allemaal wat duurder worden voor de gemeente. Of wellicht moeten we impopulaire maatregelen nemen. Bijvoorbeeld het vragen van een eigen bijdrage voor mensen met een hoog inkomen als zij een energiecoach willen laten langskomen. Maar dat zijn keuzes die de PvdA bereid is te nemen.

Ik ben benieuwd hoe de wethouder en de andere partijen dit zien, en of zij mijn mening delen dat dit een belangrijk onderdeel van de herijking zou moeten zijn.

Dan nog de andere 2 dilemma’s. Ten eerste de dwang. Hier is mijn fractie van mening dat meer dwang nodig zal zijn, willen we onze doelen halen. Gister hebben wij reeds schriftelijke vragen gesteld om de naleving van het bouwbesluit m.b.t. Kantoorpanden die geen label C hebben en eerder hebben we bij de begrotingsbehandeling 2023 al een half miljoen extra beschikbaar gesteld, o.a. Voor naleving van de wet milieubeheer. Wel moet dit in onze ogen altijd hand-in-hand gaan met een spreekwoordelijke wortel. Bijvoorbeeld in de vorm van hulp, inspiratie & subsidie. Wel is de wettelijke ruimte voor dwang bij de gemeente beperkt, maar als er vanuit landelijke regelgeving meer mogelijkheden komen, dan zou Groningen daar gebruik van moeten maken. Wij denken hier bijvoorbeeld ook aan de uitbreiding van warmtestad, zonnepanelen op nieuwe gebouwen of een goed energielabel bij huurwoningen.

Dan de eigen opwekking, wat ook mijn laatste punt wordt voorzitter, hierbij wachten wij geduldig op de nieuwe regels voor windmolens om te zien wat dit doet voor de geplande molens in Roodehaan. Maar in algemene zin zijn wij geen harde tegenstander van enkele strategisch geplaatste windmolens, mits dit in eigen beheer gebeurd en inwoners voldoende ruimte krijgen om aan te geven hoe een besluit tot windmolens in hun leefomgeving acceptabel wordt. bijvoorbeeld met financiële compensatie, de hoogte van de molens of een andere creatieve oplossing.

Ethische commissie ICT (7 december 2022)

Het is ondertussen bijna een iconisch filmpje. (klik op de link voor het filmpje) Willekeurige Nederlanders die in 1999 gevraagd worden of ze een mobiele telefoon nodig denken te hebben. Stuk voor stuk geven ze aan een antwoordapparaat te hebben, liever niet altijd bereikbaar te zijn, of -en dat is mijn favoriete- altijd wel een telefooncel in de buurt te hebben. Dus waarom zouden zij ooit een mobieltje nemen…

En nu, 23 jaar later, is een leven zonder mobiel niet meer voor te stellen, al helemaal niet voor m’n collega-raadsleden die de leeftijd van 23 jaar net bereikt hebben.

De veranderingen in de techniek en ICT gaan dus heel snel, en we zijn er nog niet. Als je nu mensen op straat zou vragen naar VR-brillen, vriendschappen met robots, autonoom-rijdende auto’s of verregaande artificiële intelligentie dan zou je waarschijnlijk vergelijkbare antwoorden krijgen. Sterker nog, dat ga ik de komende dagen doen en dat filmpje ga ik jullie over 22 jaar sturen.

Maar dat terzijde.

Juist omdat de veranderingen in ICT zo snel gaan, vraagt dit om een overheid die hier goed over nadenkt. Die zich bewust is van de impact van ICT en die er daardoor voor blijft waken dat de ICT vóór de mensen blijft werken en niet tegen de mensen. Daarom vinden we het goed dat er nu zo’n mooi ethisch afwegingskader ligt en dat er zo’n ethische commissie komt.

Wat de PvdA-betreft gaan wij mee in het voorstel van het college, namelijk een kleine ethische commissie met experts, die de mogelijkheid heeft om een grotere schil te betrekken. Waarbij we 3 opmerkingen hebben:

  1. Wij willen ervoor waken dat die kleine schil uit usual suspets bestaat. Zet een open oproep op Reddit en in ethische Hack fora. Ga op zoek naar die talentvolle filosoof die bezig is met z’n PhD aan de RUG. Vraag succesvolle Groningse techbedrijven of zij nog mensen in dienst hebben. Wees creatief!
  2. Als het om die grote schil gaat, zouden wij het mooi vinden als dit gemeentelijke gesprek over de ethiek van ICT, navolging krijgt bij Groningse bedrijven en instellingen. Want de gemeente Groningen heeft natuurlijk een uitdaging hier, maar idealiter zou dit gesprek óók in de universiteit gevoerd worden, óók in de ziekenhuizen, óók bij de ICT-startups. Want de samenleving is zo veel groter dan dit stadhuis.

Ondermijning (30 november 2022)

Iedereen zou het recht moeten hebben om op te groeien en te leven in veilige wijken of dorpen. Veilige wijken of dorpen, waar jongeren van 14 jaar het niet nodig achten om een mes mee te moeten nemen. Veilige wijken of dorpen, waar de bestaanszekerheid van onze inwoners dermate hoog is, dat de verleiding van het snelle criminele geld niet de overhand krijgt. Een veilige gemeente dus, waar de gemeente grip heeft op ondermijnende praktijken en hier kordaat naar handelt.

Wij vinden het dan ook belangrijk dat er in dit coalitieakkoord structureel bijna 1 miljoen euro extra uitgetrokken wordt om ondermijning tegen te gaan. Een besluit dat door de gehele raad bij de begrotingsbehandeling van 3 weken geleden bekrachtigd is. Maar dan de vraag, wat doen we met dit geld.

Met de analyse en adviezen uit het rapport in ons achterhoofd vinden we het goed dat het college voor een belangrijk deel focust op het vergroten van de bewustwording en het opzoeken van regionale samenwerking. Maar uiteindelijk draait het om de acties in spoor 2, met de goede titel “Aanpakken!”. En hier staan allemaal goede acties uit, die allemaal aandacht verdienen, maar ik ga er toch 2 uitlichten waar we als PvdA in het bijzonder blij mee zijn:

  1. Bestrijden van ondermijning in de meerjarige wijkenaanpak. Onderdeel hiervan zijn bijvoorbeeld projecten als ‘Preventie met gezag” waardoor we voorkomen dat jongeren starten of afglijden in de ondermijnende criminaliteit. Hier lezen we de focus op preventie die voor de PvdA zo belangrijk is.
  2. De pandenbrigade. Een interdisciplinaire team die dankzij de bestuurlijke boete huisjesmelkers in de portemonnee kan raken. Het is onverteerbaar hoe er misbruik gemaakt wordt van bijvoorbeeld arbeidsmigranten die al in financiële nood zitten. Goed dat we dat echt gaan voorkomen vanaf nu.

Gelet op het actieplan heb ik nog wel één ding wat wij als PvdA missen, namelijk de concrete focus in ruimtelijke zin. Wij denken dat het effectiever zal zijn om straat per straat en bedrijventerrein per bedrijventerrein ondermijning tegen te gaan. Wat ons betreft zou hier een stappenplan voor ontwikkeld moeten worden  die in een periode van enkele jaren als het ware de hele stad schoonveegt. Waarbij er ook commitment van het FIOD, de politie en andere ketenpartners is om hier gezamenlijk werk van te maken. Hierop overwegen wij een motie in te dienen. Maar eerst horen we natuurlijk graag hoe het college hierover denkt.

Maar, en dit is m’n laatste blokje, en ik sluit ermee af omdat ik het zo belangrijk vind. Naast het op orde krijgen van de gemeentelijke organisatie, wat we met deze extra intensivering doen, moeten we er vooral voor zorgen dat de oorzaken voor criminaliteit weggenomen worden. Gelegenheidsstructuren zoals Van der Torre en Tops ze met een duur woord noemen. De regiofunctie die Groningen heeft. De nabijheid van de haven en Duitsland. Ons 24/7 nachtleven. De economische situatie van veel Groningers die niet rooskleurig is. Want laten we niet vergeten, en ik ga afsluiten voorzitter, laten we niet vergeten dat criminaliteit en ondermijning de gevolgen zijn, de uitwassen, van de problemen die we in onze stad hebben. Ik verwacht dan ook dat het wegnemen van deze risicofactoren, of er gericht voor zorgen dat die minder impact hebben, essentieel blijven in de hele veiligheidsaanpak. En daar zullen wij als PvdA dan ook aandacht voor blijven vragen en indien nodig gericht politieke actie op zetten.

Experiment coffeeshops (23-11-2022)

Ooit was Nederland gidsland als het ging om de omgang met drugs. In de jaren 70 besloten wij wiet te gedogen en lieten daarmee wereldwijd zien dat er een alternatief was voor de harde ineffectieve Amerikaanse War on Drugs.

Ondertussen zijn we 50 jaar verder en is er veel veranderd. Waar de teelt en handel eerst nog kleinschalig opgepakt werd kunnen we daar nu steeds minder van spreken. Of om teler Rinus (grijze baard, duidelijk al jaren actief in de scene), uit een gelikt filmpje van NOS op 3 te quoten: “de situatie is enorm verhard. Criminele organisaties, rippartijen, inbraak en ook schietpartijen”. Maar wettelijk gezien is wiet nog steeds illegaal en gedogen we slechts. Waar de wetgever in Nederland dus praktisch 50 jaar stil heeft gestaan, zagen criminelen een kans, met alle ondermijnende effecten als gevolg. In het buitenland hebben ze daar ondertussen een antwoord op geformuleerd: landen als Canada en verschillende staten in de VS, of dichterbij huis Georgië en Malta, zij hebben laten zien dat legaliseren van Cannabis criminelen een verdienmodel uit handen neemt zonder dat gebruik significant toeneemt.

Als PvdA hadden we dan ook liever gezien dat de Rijksoverheid sneller stappen had gezet richting de decriminalisatie, maar als Gemeenteraad gaan we daar niet over. Wel gaan we over gemeentelijke deelname aan deze wietproef en daarom zijn we als PvdA dan ook voorstander van dit experiment in Groningen. We vinden het bovendien heel goed dat er dankzij dit experiment in de coffeeshop extra aandacht komt voor preventie en verantwoord middelen gebruik. We zijn heel benieuwd wat voor effecten dit heeft!

Maar in Groningen limiteert het drugsgebruik, en de criminele wereld daarachter, zich niet tot cannabis. We kennen allemaal de verhalen waar terecht veel aandacht voor is. Wat we hieraan kunnen doen is niet 1.2.3 te bepalen, maar ik denk dat we het er allemaal over eens zijn dat er wel iets gedaan moet worden. Helemaal los van de vraag of je voor of tegen landelijke legalisatie bent.

Wij zien dit experiment dan ook als een enorme kans om meteen óók grondig te analyseren hoe we beter met andere drugs om kunnen gaan. Enkele vragen waar ik dan aan denk zijn: Hoe kunnen we mensen helpen om verantwoord met drugs om te gaan? Wat betekent legalisatie voor het verdienmodel van criminelen? Ook bezien in internationaal perspectief? Wat voor invloed heeft legalisatie op middelengebruik onder jongeren? Graag hoor ik van het college hoe zij er tegenaan kijken om een Groningse ‘uitbreiding’ van dit onderzoek te organiseren. Waarbij kennisinstellingen zoals de RUG en kenniscentra als het Trimbos of Jellinek instituut gezamenlijk met, of in opdracht van, de gemeente Groningen dit onderzoek uitvoeren.

Rioolwateronderzoek

N.B. Eigenlijk zou ik deze woordvoering doen, maar doordat er tegelijkertijd een sessie over de Regionale Energie Strategie (RES) gepland was, hebben we besloten dat Rozemarijn (als woordvoerder zorg) dit debat op zich zal nemen. Vanuit de gedachte dat drugsgebruik zowel vanuit veiligheid benaderd kan worden (gelet op de achterliggende criminaliteit), maar óók een belangrijk zorg vraagstuk is.

Als PvdA vinden we het belangrijk dat ieder kind, jongere en volwassene gelijke kansen heeft om goed, veilig en gezond te leven. Excessief drugsgebruik aan de ene kant en criminaliteit als het gevolg van de handel in hard drugs aan de andere kant zijn vormen hiervoor een bedreiging. In mijn woordvoering zal ik dan ook op beide punten ingaan, maar eerst leg ik graag een vraagstuk op tafel, waar wij het in onze fractie uitgebreid over gehad hebben.

Er zijn in deze gemeenten mensen die drugs nemen ter ontspanning, om te feesten of bijvoorbeeld om even te ontsnappen uit de dagelijkse waan, zonder dat dit ingrijpende gevolgen heeft voor hun leven en hun omgeving. Hierin moeten we niet naïef en pietluttig in zijn. Dit moet mogelijk zijn en blijven, en al zal je het willen voorkomen, dan leert de geschiedenis ons dat dat simpelweg niet lukt. Maar, en hier maken we ons ook echt zorgen over, drugsgebruik kan ook excessief worden. Mensen die verslaafd zijn, waarbij het drugsgebruik niet meer onder controle is met alle schade voor hun eigen leven en hun omgeving tot gevolg. En de vraag is dus, hoe we hier als politiek goed mee om gaan. Hoe we hier met elkaar het debat over voeren, zonder naïeve ons blind te staren op één van beide werkelijkheden die, gelet op het landelijke debat, vaak de boventoon voeren. Dat zal ik in mijn woordvoering dus ook proberen te doen. Ten eerste de gebruikers van drugs, daarna de achterliggende criminaliteit

Als het om de gebruikers gaat, willen we graag dat het veilig gebeurt. We denken daarbij aan goede voorlichting, maar ook bijvoorbeeld een plek als het nachtstadhuis waar je drugs kan laten testen en waar je terecht kunt als het niet helemaal gaat zoals je verwacht. Excessief drugsgebruik bestrijden begint door ervoor te zorgen dat mensen een goede basis hebben. Een sociaal fijn leven, met perspectief, met zin in de toekomst. Want excessief gebruik van drugs is in veel gevallen een vlucht, het zoeken naar een tijdelijke verdoving om even geen zorgen te hebben. Dit op orde krijgen van de basis doen we door te investeren in sociale structuren, in goed onderwijs en dankzij het belangrijke werk van onze buurtwerkers. Dat wordt aangevuld met goede, effectieve, voorlichting over de risico’s van gebruik. Dus doorgaan met datgene wat we aan het doen zijn op scholen, in wijken, de GGD en de WIJ. En als mensen dan tóch excessief gebruiken dan moeten we de gebruikers snel, laagdrempelige en goede brede opvang en hulp kunnen krijgen. Daarop zou de gemeente in moeten blijven zetten.

Dan de criminaliteit die met hard drugs gepaard gaat. We horen hoe jonge kinderen, soms nog geen 12 jaar, door criminelen geronseld worden. Daar mogen we onze ogen niet voor sluiten. Daarom vinden we het ook goed dat Groningen meedoet aan de wietproef, waarin onderzocht wordt hoe drugs gedecriminaliseerd kunnen worden. We verwachten dat daar lessen uit getrokken kunnen worden die mogelijk ook voor andere drugs nuttig blijken. Maar daarmee zijn we er niet. Deze criminelen kiezen juist kwetsbare jongeren uit die het vaak thuis zwaar hebben en voor we de toekomst er niet zo rooskleurig uitziet. Daarom hebben we langjarige programma’s nodig om de leefbaarheid in onze wijken te verbeteren en al gemeente ervoor te zorgen dat iedereen in Groningen gelijke kansen heeft op een mooie toekomst.

We horen graag hoe het college dit ziet. Waarbij ik zowel benieuwd ben naar de reactie van de burgermeester, maar ook van wethouder Mollema want zoals ook uit mijn woordvoering blijkt is drugsgebruik niet enkel een veiligheidsvraagstuk. 

Begrotingsbehandeling 2022: Veiligheid

Dit college investeert flink in de veiligheid van Groningen. En terecht. Als PvdA zien we het belang van opgroeien en ouder worden in een veilige omgeving, voor én achter de voordeur. Onveiligheid is immers een van de meest ontwrichtende situaties om in groot te worden. En we zien hoe dit in Groningen onder druk komt te staan. We vinden het dan ook goed dat er extra middelen uitgetrokken worden voor de aanpak ondermijning en het cameratoezicht.

Maar daarmee is mijn inbreng bij dit begrotingsdebat over veiligheid niet afgerond. Want waar op andere beleidsterreinen duidelijk is hoe extra investeringen helpen om iets te bereiken, zijn er rondom veiligheid nog vele keuzes te maken.

Een extra camera kan gebruikt worden om snel politie in te zetten voor harde handhaving bij criminele activiteiten. Maar ook juist gebruikt worden om trends waar te nemen en de achterliggende mechanismen te doorgronden om criminaliteit écht tegen te gaan.

Wat de PvdA betreft, zal de focus moeten liggen op het begrijpen en beïnvloeden van de systemen achter criminaliteit en niet op symptoombestrijding. Dus geen incidentenaanpak. Wat de PvdA betreft wordt veiligheid altijd integraal benadert in nauwe samenwerking met de wethouders jeugd en zorg en onderwijs. Want veiligheid kan niet zonder zorg. Zorg voor de slachtoffers, maar ook zorg om veelplegers uit de criminaliteit te krijgen.

Dit vertaalt zich concreet in 4 punten, en ik hoor hier graag een reactie op van het college:

  1. Het meer concreet en planmatig inzetten op samenwerking tussen zorgpartners en justitiepartners. Dus een Governance ontwikkelen waarin strategische vraagstukken daadwerkelijk worden breed besproken worden. Hoe staat het college tegenover zo’n governance?
  2. Een concrete, resultaatgerichte en structurele aanpak om femicide, dus de moord op vrouwen, te stoppen in Groningen. Dit missen we nu, en dit woord komt niet voor in de begroting. Wij overwegen hierop een initiatiefvoorstel maar horen graag nu al of het college hierover nadenkt.
  3. Het daadwerkelijk blijven toepassen van de opgedane kennis over interventie-mogelijkheden om ondermijning aan te pakken. Dus hoe borgt het nieuwe uitgebreide ondermijningsteam dat zij de lessen Tops en van der Torre daadwerkelijk gaan gebruiken.
  4. En ten slotte de Pandenbrigade in relatie tot ondermijning. We hoorden de wethouder wonen recent over het toepassen van de bestuurlijke boete in situaties met onrechtmatige bewoning. Helaas is die er nu niet, maar graag hoor ik hoe het daarmee staat.

Begrotingsbehandeling: Financiën algemeen

Gemeentefinanciën zijn helaas ingewikkeld. Het systeem van baten en lasten en de specifieke boekhoudregels van het BBV zorgen ervoor dat er -ogenschijnlijk- gegoocheld wordt met reserves en verliesvoorzieningen waardoor het lastig is om echt te begrijpen welke politieke keuzes, want dat zijn het, uiteindelijk gemaakt worden in onze gemeente. Tegelijkertijd hebben we als volksvertegenwoordigers de taak om hier op zo’n wijze het debat over te voeren, dat de conclusies ook te begrijpen zijn voor onze inwoners, die thuis meekijken of alle Groningers die in grote getalen aanwezig zijn op de publieke tribune, ook zij die geen studie financiën afgerond hebben.  En ik denk dat dat kan. Door het over de hoofdlijnen te hebben, en de principiële keuzes die dit college maakt, en daar heb ik wel iets over te zeggen en gelet op de tijd zal ik op één specifiek onderdeel focussen. 

Want ik zie een gemeentebegroting met een behoedzaamheidsbuffer, een extra potje onvoorzien zou je het kunnen noemen, van dik 7 miljoen euro. Ik vind het op zich goed dat we zo’n potje hebben, want het licht in de lijn van verwachtingen dat zich het komende jaar kansen voordoen die om extra investeringen vragen. Denk bijvoorbeeld aan Niemeyer, het bouwen van woningen of het verhogen van het minimumloon voor de gemeentelijke werknemers. En daarnaast zijn er ook nog onzekerheden aangaande de hoge inflatie en de schommelde rente. Maar de vraag is dan hoe hoog deze buffer moet zijn, en hier heb ik vragen over.

Want we zitten nu in een unieke situatie waarin de nood die gecreëerd is door onze afhankelijkheid van fossiele industrie echt hoog is. Niet toevallig was dit een maand geleden ook het thema van m’n maidenspeech. Duizenden Groningse huishoudens komen in enorme financiële problemen doordat energierekeningen niet betaald kunnen worden. Ondernemers, verenigingen en instellingen maken zich zorgen of zij de rekening nog wel kunnen betalen en afgelopen weekend, op 31 oktober, was het 20 graden. Deze herfstvakantie voelde soms als een zomervakantie. Er is dus extra actie nodig.

Daarom zou ik graag van het college horen hoe zij nu tegenover het volledig behouden van deze behoedzaamheidsbuffer staan voor het begrotingsjaar 2023. Gegeven het feit dat we nu zulke uitdagingen hebben en, gegeven het feit dat de oorspronkelijke reden voor deze buffer, namelijk de onzekerheid vanuit de Rijksoverheid, voor 2023 is verdwenen aangezien het accres vastgeklikt is. Graag een antwoord van de wethouder.

Want, en dat blijkt wellicht ook al uit mijn woordvoering, wij denken dat het nu al deels bestemmen van deze buffer nodig is én kan. En dat hiermee niet onnodige risico’s genomen worden. Want ons weerstandsratio is met 138% ruim voldoende. En ten slotte geeft de structurele exploitatieruimte ook nog voldoende ruimte.

Ik hoop dan ook echt dat mijn woordvoering begrijpelijk was, ook voor alle niet-financials die hier op de politieke tribune meeluisteren.

Dank voorzitter

Meerjarig beleid jaarwisseling (05-10-2022)

Als PvdA steunen we de lijn van college dat verbod op consumentenvuurwerk landelijk geregeld moet worden en dat je dat niet lokaal kan doen. Maar ook de lijn, dat het wel goed is als gebruik van zwaar consumentenvuurwerk teruggedrongen wordt.

Belangrijk dat er dus een goed alternatief geboden wordt en dat het college daarom met een duidelijk implementatieplan komt hoe we dat goede alternatief gaan bieden. Dat is voor de PvdA zo belangrijk omdat Oud & Nieuw 2 kanten heeft.

Een positieve kant, de mooie herinneringen aan het afsteken van vuurwerk met elkaar. Om het persoonlijk te maken: Ik weet nog goed met hoeveel plezier ik vroeger op 31 december, als jochie van 11 met m’n vriendjes door Beijum struinde om vuurwerk af te steken. We voelden ons de stoerste jongens van de wijk met onze rotjes, tollen & pijltjes.

Maar ook een negatieve kant; een jaarwisseling met veel onrust en veel (zwaar) vuurwerk met schade voor mens, dier & milieu. Of om het persoonlijk te maken: Ik weet ook nog goed hoe een vriendje van mij na de kerstvakantie weer op onze school verscheen en zijn zicht in één oog kwijt was omdat er een babypijltje ingevlogen was…

En 20 jaar later zijn deze beide kanten er ook nog.

Gelukkig zijn tradities fluïde, dat zijn we ook uit de data van de inwonerspanels, steeds meer mensen zijn voorstander van een consumentenvuurwerkverbod. We hebben als gemeenschap dus de mogelijkheid om de nieuwjaar traditie beter vorm te geven. Maar dat moeten we wel goed doen, want met half werk, dan verandert er niks.

Zo’n nieuwjaar-nieuwe stijl zou wat ons betreft de volgende elementen bevatten, en ik hoor graag van het college hoe zij hier tegenover staan en of zij voornemens zijn dit in een meerjarig implementatieplan op te nemen. Afhankelijk van de reactie van het college overwegen wij moties hiervoor in te dienen:

  1. Het toevoegen van vuurwerk aan de lichtshow op het centrale aftelmoment. Wij denken dat -in ieder geval de komende jaren- vuurwerk nodig zal zijn om dit voor genoeg mensen een alternatief te laten zijn van zelf vuurwerk afsteken. Dit kan dus ook niet halfslachtg, want dan is het geen alternatief en dan houden we rotzooi in de wijken.
  2. Het organiseren van kleinere vuurwerkshows per wijk en dorp. Waarbij onderzocht wordt of deze kleinere wijk vuurwerkshows opgepakt kunnen worden door buurt-verenigingen of -nog op te richten- vuurwerkverenigingen.
  3. M.b.t. vuurwerkvrije zones: We horen graag hoe het college denkt om bij de volgende jaarwisseling (dus 23 naar 24) een systeem in te voeren van vuurwerkzones, waarmee automatisch alle andere gebieden dus vuurwerkvrije zones zijn.
  4. Het uitdelen van vuurtonen zoals nu in Pekela gebruikelijk is, zodat de brandweer weet waar vreugdevuren plaatsvinden en bij alternatieve vreugdevuren beter gehandhaafd kan worden. Bovendien is Oud&Nieuw ook vooral een sociaal evenement die op buurtniveau de gemeenschap kan versterken.  
  5. Het doorgaan met de Poetry By Night, juist ook in de wijken waar ontlezing een groter probleem wordt. Hierbij zou de link met hiphop & spoken word nog nadrukkelijker gemaakt mogen worden wat ons betreft zodat het aansprekender is voor de jeugd.

Maiden Speech – Fonds energietransitie (28 sep 2022)

Het is ons politici niet vaak gegund dat we een blik in de toekomst kunnen werpen. Een blik in de toekomst om te zien wat de gevolgen van onze keuzes zullen zijn. Maar afgelopen zomer werd ons die unieke kans geboden.

Extreem weer zette de wereld in brand. Enorme hitte zorgde voor droogte waardoor oogsten mislukten en onze rivieren bijna droogvielen. Deze zomer gaf ons een glimp van een wereld waar klimaatverandering de dagelijkse realiteit is.

Tegelijkertijd zorgde de oorlog in Oekraïne voor ongekend hoge gas & en energieprijzen. Mensen met hoge inkomens rijden een tesla, wonen in goed geïsoleerde woningen en hebben hun dak vol zonnepanelen. Maar het grootste deel van de Groningers heeft die luxe niet. En juist voor die mensen slaat een maandelijkse rekening, van 300,- extra het fundament onder hun huishoudboekje weg. Deze zomer maakte ons pijnlijk duidelijk dat we tot nu toe geen eerlijke energietransitie hebben en wat de concrete gevolgen daarvan zijn. 

Een blik in de toekomst dus.

Maar ik ben juist de politiek ingegaan omdat ik ervan overtuigd ben dat de toekomst niet vaststaat en dat we deze gezamenlijk vorm kunnen geven. De overheid is daarbij het sociale construct, ons set van afspraken en regels, waar echt het verschil gemaakt kan worden. De overheid kan met lef en visie sociale bewegingen versnellen en voor heel Nederland geldend maken.

Er was eind 19de eeuw al een roep om kinderen naar school te laten gaan, in plaats van aan het werk, maar het kinderwetje van Van Houten zorgde dat dit in heel NL, voor alle kinderen, ging gelden.

En ja. Nederland werd steeds toleranter naar homoseksualiteit, maar het was de overheid die ervoor zorgde dat homo’s en lesbiennes hun kinderen kunnen erkennen. Een overheid die daarmee het signaal gaf dat alle liefde ertoe doet. 

Ik ben de politiek ingegaan, zodat we over 30 jaar zó terug kunnen kijken op het beleid van de gemeente Groningen. Beleid van een overheid die met de samenleving vooruit kijkt en die lef toont.

Ja, wil ik ze horen zeggen, er was een brede roep om een eerlijke energietransitie, en de gemeente Groningen, die liep voorop, die had visie, die maakte het waar.

Een eerlijke energietransitie is beleid van de lange adem. We leggen puzzelstukjes, we durven keuzes te maken en zo bouwen we steeds verder. Het fonds energietransitie, waar we vandaag over besluiten, is daarvan een mooi voorbeeld. Dit fonds richt zich specifiek op de woningbezitters met een laag inkomen en beperkt spaargeld. Een groep die vaak vergeten wordt. Dankzij dit fonds, en specifiek dankzij het amendement die we samen met veel partijen indienen, zorgen we ervoor dat deze woningbezitters, en woonboot-bezitters, in heel Groningen hun huis kunnen verduurzamen. Een unieke regeling, waarbij we elke 2 jaar bepalen of de financiële positie van de leners genoeg verbeterd is om terug te kunnen betalen. En als dat niet het geval is, dan komen we over 2 jaar terug.

En in deze regeling, dit eerste wapenfeit van ons fonds energietransitie, daar komen mijn politiek waarden samen: solidariteit, iedereen betrekken, lef tonen, vooruit kijken en daarmee simpelweg doen wat goed, en nodig is. 

De komende 4 jaar zal ik me hier als raadslid, met deze waarden als basis vol voor inzetten. Ik zal me inzetten zodat edereen in Groningen mee kan doen met deze energietransitie. Zodat we in 2035 klimaatneutraal zijn. Zodat stijgende energieprijzen hier niet een bedreiging zijn voor onze bestaanszekerheid. 

Hoe mooi zou het dan ook zijn, als over 30 jaar blijkt dat deze zomer toch geen blik in de toekomst was, maar de uitzondering. Een laatste waarschuwing, waarna het ons gelukt is om het tij te keren.

Verlenging cameratoezicht Fokingestraat (21 sep 2022)

Als PvdA staan we voor bestaanszekerheid voor álle Groningers. Een jong gezinnetje in Beijum. Senioren in aan het Hoonse Meer. Studenten op hun eerste kamer in het centrum. Of een familie in Thesinge. Wij geloven dat veiligheid, voor én achter de voordeur, daar een essentieel onderdeel van is. Als PvdA willen we dan ook dat de gemeente deze veiligheid bevordert, waarbij de focus op preventie moet liggen. Dit doet de gemeente nu al, bijvoorbeeld met acties zoals ‘drop your knife en doe wat met je life’ of dankzij onze buurtwerkers.

Maar als PvdA zien we ook dat niet alles met preventie op te lossen is. In die gevallen kan camera-toezicht, als sluitstuk van een integrale beleidsaanpak, nuttig zijn. Het kan helpen om daders te pakken en het geeft de driehoek meer inzicht in de veiligheidssituatie op straat waardoor de politie efficiënter kan optreden.

Vandaag spreken we specifiek over het verlengen van cameratoezicht in de Fokingestraat, tot 1 oktober 2023. Er is bij omwonenden en ondernemers in die omgeving breed draagvlak voor het verlengen, voor ons een belangrijke gegeven. Ten tweede zien we dat deze camera’s onderdeel zijn van een bredere aanpak, zoals de straatcoaches die dit najaar starten. Ten derde zijn we ons bewust van de gevallen waarin camera’s geholpen hebben om daders te vinden en criminele activiteiten te voorkomen. Als PvdA dan ook voorstander van dit voorstel tot oktober 2023.

Voorzitter, ten slotte wordt in de brief de opdracht beschreven om de veiligheidssituatie van de gele loper in de nabije toekomst in breder perspectief te plaatsen. Wij delen deze mening. Wij vinden het onwenselijk als we telkens dit tijdelijke toezicht zouden verlengen met een jaar. Liever komen we met een structurele oplossing voor de gele loper en de werkwijze m.b.t. cameratoezicht in algemene zin en dit zullen wij dan ook in de agenda-commissie ter sprake brengen.  

Fonds Energietransitie – (21 sep 2022)

Een onverwachte rekening van €450,-. Als dit één keer gebeurt, bijvoorbeeld omdat er reparaties aan het huis nodig zijn, of als er een nieuwe wasmachine gekocht moet worden, dan is dat al een enorme klap voor veel huishoudens. Maar als dit maand-in maand-uit gebeurt. 12 keer per jaar. Dan is het fundament onder praktisch elk huishoudboekje onderuit geslagen.

Helaas is dit de realiteit waar veel Groningers mee te maken hebben, of hangt dit als een zwaard van Damokles boven veel gezinnen, aangezien hun contract kan aflopen. En de energieprijzen daarmee gevaarlijk veel zullen stijgen.

Als PvdA vinden we dit onverteerbaar en we maken ons hier enorm veel zorgen over. Recent hebben we in schriftelijke vragen dan ook aan het college gevraagd hoe zij op korte termijn zekerheid kunne bieden. Als onderdeel van die vragen hebben wij reeds 3 suggesties gedaan: een noodfonds, proactief informeren (i.p.v. reactief) en het versnellen van de verduurzaming.

Maar wij vrezen dat deze incidentele prijsstijging, op termijn wel eens structureel kan worden. Als PvdA vinden we daarom dat elk huishouden in Groningen de kans moet krijgen om hun huis te verduurzamen en (voor zover dat kan) elektriciteit moet kunnen opwekken met panelen. We zien daarbij dat mensen met een hoog inkomen de subsidies vaak wel weten te vinden. En met de woningbouwcoöperaties hebben we afspraken gemaakt om de sociale huurwoningen te verduurzamen. Maar daarmee wordt de groep hiuzenbezitters zónder hoog inkomen en volle spaarrekening vergeten.

Dus daarom is het nu zo goed dat we met deze 3 regelingen, die een eerste wapenfeit van ons energietransitiefonds zijn, ons richten op de particuliere woningbezitter met een kleine portemonnee. Wij zijn ervan overtuigd dat deze regelingen in een belangrijke behoefte voorzien, en we verwachten dan ook dat veel Groningers hiermee geholpen zullen zijn. Geholpen om onderdeel te worden van onze energietransitie, én geholpen met een lagere en stabielere energierekening.

Wel willen wij dat de 3de regeling, ‘de maatwerklening’, meteen in de hele gemeente beschikbaar is, en dus niet alleen op plekken waar de gemeente met wijkvernieuwing bezig is. Juist als iemand uit Beijum, of bijvoorbeeld de Hoogte het initiatief neemt om z’n huis te verduurzamen, dan zou de gemeente er ook voor hen moeten zijn. Hiervoor dienen wij dan ook samen met GroenLinks een amendement in.

Gemeenterekening 2021 – veiligheid (6 juli 2022)

Afgelopen woensdag is er uitgebreid gediscussieerd over de vraag of bijvoorbeeld de energietransitie of het voorzien in voldoende betaalbare woningen een kerntaak van de gemeente is. Over veiligheid was deze discussie er niet. Dit is overduidelijk een kerntaak van de gemeente, maar meteen ook een ingewikkelde. Dankzij het geweldsmonopolie van de overheid, heeft zij een unieke positie, maar ook een unieke verantwoordelijkheid om hier goed mee om te gaan. Al helemaal in situaties waar aan verschillende grondrechten geraakt wordt, zoals bijvoorbeeld het recht op privacy, het recht op samenscholing, het recht op demonstratie, maar ook de zorgplicht van de overheid om haar inwoners te beschermen bij een pandemie. Ik vind het dan ook jammer dat er maar 50 minuten voor deze sessie gereserveerd is, juist omdat dit wezenlijke discussies zijn waar het goed zal zijn als we daar als raad onderling, en met het college, over van gedachte wisselen. Ik zal me dan ook tot 2 punten beperken in mijn woordvoering.

Ten eerste corona. Er is al vaak aan gememoreerd, maar 2021 stond helaas wederom in het teken van corona. Dit had natuurlijk ook haar weerslag op de veiligheidssituatie in Groningen. Met de aanslag op één van onze journalisten als verschrikkelijk dieptepunt. Ook nam het aantal demonstraties in Groningen fors toe en delen wij de zorgen die het college uit in het jaarverslag m.b.t. de aanhang van complottheorieën en antidemocratische tendensen. Over het algemeen kan gesteld worden dat onze boa’s en agenten met hun methodes van de-escalatie Groningen heel goed door de corona-crisis heengesleept hebben. Mijn complimenten dan ook aan al deze handhavers en de Burgermeester. Maar juist ook mijn complimenten aan al die welzijnwerkers en buurtwerkers, onze handen en ogen in de wijken, die oh zo belangrijk preventief werk doen!

Wel vragen we ons af of het gebrek aan democratische controle bij de veiligheidsregio wenselijk is als er eventueel een nieuwe corona-golf komt en er weer verregaande besluiten genomen moeten worden om de samenleving te beschermen. Als PvdA zijn we ons hiervan bewust dat wij een unieke situatie hebben, met een burgermeester die ook voorzitter is van de veiligheidsregio, maar dit speelt natuurlijk niet overal. Graag horen wij van de Burgermeester hoe hij dit ziet en of hij de mening van de PvdA deelt dat de gemeenteraden meer betrokken worden bij het lokale corona-beleid. Ook ben ik benieuwd hoe de burgermeester aankijkt tegen het feit dat enkel burgermeesters, en dus geen wethouders, in de veiligheidsregio zitten, terwijl de corona-epidemie een veel bredere weerslag had. Van het onderwijs tot de huishoudelijke hulp en van de ondernemers tot de sportclubs. Zou het, vraag ik me hier hardop af, niet logischer zijn als besluiten rondom corona-beleid bredere collegebesluiten zouden zijn?

Voorzitter, ten slotte nog een opmerking over huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit is een zeer groot maatschappelijk probleem wat gezinnen ontwricht en soms levenslange schade oplevert. De Wet tijdelijk huisverbod biedt een gouden kans om deze situaties in een vroeg stadium aan te pakken. Preventief, juist als het geweld dreigt in plaats van dat het al geëscaleerd is. Waar wij als PvdA groot voorstander van zijn.

En dan lezen we in de jaarrekening dat het aantal huisverboden met bijna 30% is gedaald (Van 45 naar 32). Wij vinden dit heel zorgelijk. Dit strookt niet met de lijn van onze gemeentelijke koers naar meer preventief te werken, in plaats van reactief. Wat is de reden dat dit zo gedaald is en hoe gaat het college hier meer op te sturen.

Voorzitter, ik begon mijn woordvoering door aan te geven het spijtig te vinden dat er slechts 50 minuten voor deze sessie gereserveerd is. Juist omdat dit zo’n wezenlijk onderwerp is, wat aan zoveel mensen raakt en die zoveel verschillende dimensies kent. Elk met haar eigen nuances. Ik hoop dan ook dat we hier de komende raadsperiode nog vaker een goed gesprek met elkaar over kunnen voeren, waarbij het onderzoek naar ondermijning (van Torre en Tops) mij een heel goede aanleiding lijkt.

Jaarrekening 2021 – Fysiek domein (29 juni 2021)

Voorzitter, het voelt heel ver weg, maar we weten allemaal nog goed hoe in 2021 de coronapandemie veel mensen hard geraakt heeft. Het werkte als een vergrootglas voor de kwetsbaarheden in onze samenleving, het maakte deze nog groter. En tegelijkertijd liet de gemeente en de samenleving zich gelukkig ook vaak van de beste kant zien. We waren behulpzaam en stonden voor elkaar klaar. Zo zijn er zeker in het sociaal domein lessen te trekken uit de coronatijd, maar ook in het fysieke domein, waar ik het graag met jullie over wil hebben.

We voelden massaal de wanden op ons afkomen door het vele thuiswerken en zo werd tijdens corona het belang van een fijne leefomgeving en het kunnen verblijven in de openbare ruimte nog belangrijker. Met gemeentelijk beleid creëerden we hier de ruimte voor. Stoepen werden fietsvrij gemaakt en bijvoorbeeld het begin van de Poelestraat werd omgetoverd van een fietsenkerkhof in een aantrekkelijkere straat. Datzelfde geld ook voor de vismarkt. En ook de Akerkhof is opgeleverd als fijne verblijfsruimte. Dat herwinnen van de openbare ruimte en verbeteren van de leefomgeving met extra groen, daar moeten we wat de PvdA betreft mee doorgaan. Dat gaan we doen bij Dudok, de grote markt en wat ons betreft ook in straten in buurten en wijken buiten het centrum.  

Voorzitter, maar er zijn ook veel zorgelijke gevolgen van corona. Zo wordt het OV nog steeds niet in die mate gebruikt als voor corona terwijl Groningen wel groeit. De PvdA wil van het college weten wat zij voor actie gaat ondernemen om meer mensen weer van het OV gebruik te laten maken? Want zonder de schaalvoordelen die het OV genoot voor corona, is het lastig om zwarte cijfers te schrijven.

Als het gaat over sturing vanuit de gemeente op vastgoedontwikkelingen was 2021 een heugelijk jaar met het aannemen van het voorstel om de opkoopbescherming in te stellen, die inmiddels vanaf 1 maart dit jaar geldt. Zo blijven woningen betaalbaar en krijgen starters meer kansen. En de wooncrisis te lijf gaan en woningen betaalbaar en beschikbaar te maken voor meer mensen vraagt ook om de bouw van meer woningen. Daarom is het goed dat in 2021 opnieuw een recordaantal woningen opgeleverd is. In totaal werden bijna 2.500 nieuwe woningen gebouwd. Ook werd een pandbrigade opgericht om verhuurmistanden tegen te gaan. De noodzaak van deze maatregelen is groot, maar we zijn er nog niet. Dat maakt ook dat we niet achterover kunnen leunen nu we deze maatregelen getroffen hebben, maar blijvend moeten inzetten op het aanscherpen en uitbreiden van deze maatregelen en blijven bouwen van meer betaalbare woningen.

Voorzitter, betaalbaar wonen hangt ook sterk samen met het energiezuinig maken van woningen. De huidige hoge energieprijzen zijn een voorbode van de komende jaren, en wij vrezen dat deze incidentele schok, op termijn structureel kan worden. Deze hoge energieprijzen hebben pijnlijk duidelijk gemaakt dat het huidige klimaatbeleid juist financieel vermogende mensen geholpen heeft. Terwijl juist menen met minder inkomen in de problemen komen door hogere energielasten, het is dan ook niet voor niks dat wij in deze raad regelmatig over energiearmoede gesproken hebben. En als PvdA zullen we ons blijven inzetten voor een eerlijke energietransitie.

Daarnaast zien we dat voor het besparen van energie vooral grote winst te behalen valt door het totale energieverbruik van bedrijven en instellingen omlaag te brengen. Uit de data blijkt dat ruim 40% van het totale energieverbruik door bedrijven en instellingen is, maar dat er te weinig capaciteit is om het toezicht op energiebesparing bij bedrijven goed uit te voeren. Zowel in advisering, faciliteren en handhaving lijkt daar nog een forse verbeter slag mogelijk en nodig. Graag een reactie van het college.

Tot slot, en ik rond af, is het goed om te zien dat de wijkvernieuwing ondanks corona doorging en vol op stoom is in een aantal wijken. En als het gaat om renovatie kan niet onvermeld blijven dat het Pepergasthuis, een eeuwenoud hofje met sociale huurwoningen, kort geleden nog verpatst dreigde te worden aan een belegger en nu in corporatie handen blijft en nota bene gerestaureerd wordt.

Warmtestad (15 juni 2022)

Gelukkig hoeven we in deze Raad niet meer de discussie te voeren óf klimaatverandering een dreiging vormt voor ons bestaan. Daardoor ontstaat er ruimte om te spreken over het ‘hoe’, wat we het komende anderhalf uur dan ook kunnen doen.

Bij de PvdA staan we dan ook voor een energietransitie met sterke regie vanuit de overheid, zodat we ervoor kunnen waken dat dit een inclusieve transitie wordt. Een transitie die oog heeft voor verschillende inkomensgroepen en financiële mogelijkheden die mensen zelf hebben om te investeren in duurzaamheid. En een transitie waarbij we haast kunnen maken en niet hoeven te wachten tot de markt het financieel rendabel acht.

Daarom zijn we als PvdA dan ook blij met Warmtestad, een publieke organisatie waar de Groningse overheden aandeelhouder van zijn. Met een focus op de noord-westelijke wijken, waar relatief gezien veel huurwoningen staan. Ook krijgt Warmtestad en grote rol bij de Stadshavens, onze wijk van de toekomst, waar dus een mooi warmte-koude-net komt. Hoge kwaliteit én goed voor de portemonnee. Dit mede dankzij het ‘Niet Meer Dan Anders’-principe, waardoor inwoners nooit meer betalen dan zij met een standaard gasaansluiting betaald zouden hebben. We zijn dan ook voorstander van dit raadsvoorstel en hebben geen wensen, noch bedenkingen bij het verstrekken van de leningen.

Het huidige financiële meerjarenperspectief (FMJP) loopt dit jaar af en we hebben begrepen dat we in de 2e helft van dit jaar zullen spreken over het financiële meerjarenperspectief (FMJP) voor ná 2023. Graag eindig ik mijn woordvoering door daar al vast kort op vooruit te lopen en namens de PvdA 3 punten mee willen geven:

  1. Warmte is een basisbehoefte, waar iedereen gebruik van zal moeten kunnen maken. We zien dat met de stijgende gas & energieprijzen energiearmoede een steeds groter probleem wordt. Dit horen we ook in onze gesprekken met inwoners in Selwerd. Juist omdat Warmtenet een publieke organisatie is, zie ik mogelijkheden om d.m.v. tariefdifferentiatie, te borgen dat alle aangesloten Groningers gebruik kunnen maken van warmtestad. Ik zou -in het najaar- graag opties zien hoe Warmtestad dit eventueel kan gaan doen.
  2. Meer oog voor Warmtestad als sociale onderneming. Voldoende opleidingsplekken en werk voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
  3. Het college is duidelijk ambitieus in haar groene ambities, maar tegelijkertijd zie ik ook een relatief jonge organisatie die opereert op een krappe arbeidsmarkt. Graag zie ik in het najaar verschillende scenario’s m.b.t. versnellen van aanleggen van waternetten in de gemeente Groningen en het leveren van WKO-oplossingen. Wat zouden de verschillende scenario’s betekenen voor de gemeentelijke begroting en voor het halen van de klimaatdoelstellingen?

Mondelinge vragen blauwalg/zwemwaterkwaliteit (18 mei 2022)

Helaas is het elke zomer weer raak: bij het zilvermeer (Kardingeplas) en het Hoornsemeer/Paterswoldsemeer is er sprake van blauwalg/zwemmerseczeem en kan er niet gezwommen worden. En logischerwijs staan er dan ook bij De Lijte in Haren borden die zwemmers afraden een frisse duik te nemen. Dit is enorm zonde aangezien juist deze openbare zwemplekken voor veel Groningers dé plek zijn om de zomer te beleven. In het bijzonder de Groningers met een kleine beurs die zich niet een lange vakantie buiten de gemeentegrens kunnen veroorloven.

Vorig jaar zijn -mede na klachten van inwoners en schriftelijke vragen van de GroenLinks fractie- enkele pilots gedaan bij het zilvermeer met een waterpomp & heeft het meerschap ook rondom de Hoornsemeer / Paterswoldsemeer acties ondernomen. Wij zijn in algemene zin benieuw wat de resultaten van deze acties waren en of het college ook voor dit jaar maatregelen gepland heeft.

Vragen:

  1. Wat zijn de resultaten van de pilot met het waterpompje in het zilvermeer en de verschillende acties bij het Hoornsemeer/Paterswoldsemeer?
  2. Zijn er dit jaar al maatregelen genomen/worden er binnenkort maatregelen genomen om te zorgen dat er dit jaar wél de hele zomer gezwommen kan worden in de meren van de gemeente Groningen?
  3. Heeft het college er vertrouwen in dat deze maatregelen voldoende zijn en er dit jaar dus de hele zomer gezwommen kan worden in deze meren?
  4. Indien het college hier geen vertrouwen in heeft, is het college dan bereid extra maatregelen te nemen? Zoja, wat zijn deze maatregelen? En hoe wordt hierin samengewerkt met Provincie Groningen/het waterschap?